Namás el 8% de los adolescentes del Navia-Eo fala en gallego-asturianu fuera de les sos cases

UVIÉU 4 Nov. (EUROPA PRESS) -

El 92% de los alumnos del IES Galileo Galilei de Navia --qu'acueye alumnos d'ente 12 y 18 años de los conceyos de Navia, Cuaña, Villayón, El Franco, Tapia y Bual-- falen castellanu nes sos rellaciones sociales y, anque un 18% fala en gallego-asturianu cola so familia, namás el 8% usa esti idioma fuera de les sos cases.

Asina se recueye nel estudiu 'Conocemento y actitudes hacia el eonaviego: Estudio col alumnao d'educación secundaria', obra d'Eva Castro Huerta y que se publicó nel númberu nuevu de la revista 'Lletres Asturianes', qu'editen l'Academia de la Llingua Asturiana y la Universidá d'Uviéu.

Nesti documentu realízase un estudiu sociollingüísticu ente l'alumnáu d'ESO y Bachilleratu de 18 clases diferentes repartíes en cinco niveles académicos d'ente 12 y 18 años. La parte mayor de los encuestaos viven en Navia, el conceyu más urbanu y occidental del Navia-Eo, dalgo que lu convierte tamién nel conceyu onde menos s'usa'l gallego-asturianu.

L'estudiu muestra que un 77,1 % de los alumnos falen mayoritariamente en castellanu, mentes qu'un 18 % utiliza el gallego-asturianu en mayor o menor midida. En xeneral, falen en gallego-asturianu colos sos güelos y con dalgún de los sos padres, mentes que'l castellanu ye mayoritariu colos hermanos, lo que según l'estudiu rescampla "la resquiebra xeneracional" y "la diglosia existente". Fuera del entornu familiar, el 92% fala en castellanu y namás un 8% falen la llingua propia de la zona nes sos rellaciones colos amigos.

Un 31% de los adolescentes encuestaos entiende qu'esto pasa por "vergoña", un 31,5% por asociar el gallego-asturianu a les rellaciones intrafamiliares y el castellanu al institutu o la cai y un 32,4% entiende que ye una manera de facilitar la comunicación, al nun saber si la otra persona conoz el gallego-asturianu. Per otru llau, un 55,9% de los encuestaos tovía sigue asociando l'idioma del Navia-Eo con contestos más rurales, mentes que'l 44,1% diz qu'esto nun pasa.

ALFABETIZACIÓN

En conocimientu d'esti idioma, un 7,6% afirma nun tener nengún conocimientu; un 36,5% entiéndelu; un 25% entiéndelu y usa palabres y espresiones; un 8,5% entiéndelu y fálalu; un 5% entiéndelu, fálalu y lléelu; y un 17,4%, amás d'esto, pue escribilu.

Nel estudiu pue vese que los porcentaxes d'usu y conocimientu d'esti idioma ente los adolescentes del Navia-Eo son "más baxos de lo esperao, especialmente nel apartáu del vocabulariu", según se recueye nes conclusiones.