Eudelek gida bat egin du udal plangintzan erabilera turistikoa arautzeko oinarriak eskaintzeko

GASTEIZ, 10 (EUROPA PRESS)

Eudel Euskal Udalen Elkarteak udalei zuzendutako gida bat egin du, hirigintzako udal plangintzan erabilera turistikoa arautzeko oinarri komunak eta orientabideak emateko, erabilera turistikoko etxebizitzetan eta erabilera turistikoko etxebizitza partikularretako logeletan arreta jarrita.

Esther Apraiz Eudeleko elkarteburu eta Derioko alkateak dokumentua aurkeztu dio astelehen honetan Javier Hurtado Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo sailburuari, bakoitzaren lantaldeekin batera Lakuan egindako bileran. Izan ere, Eusko Legebiltzarrak egindako eskaerari erantzun dio Eudelek gida atera izana.

Eudelek udalentzat sortu du gida, tresna eta euskarria izan dadin erabakiak errazago hartzeko eta interesa duten udalek tokian tokiko errealitate bakoitzari egokitutako erregulazioa izapidetzeko.

Gaur egun, bi ordezko aukera daude, indarrean dagoen araudiaren arabera: erabilera turistikoa egoitza erabileren barruan jasotzea edo hirugarren sektoreko erabilera moduan jasotzea. Dokumentuan sakon aztertuta daude bi aukerak, udal bakoitzak bere udalerrirako formularik egokiena diseina dezan.

Gidan hainbat neurri daude proposatuta erabilera turistiko jasangarria ahalbidetzeko gizarte, ekonomia eta ingurumen mailetan, hiri zein landa inguruneetan.

Oro har, Eudelen arabera, gidan ez da debekua aipatzen, baizik eta erabilera guztiak ordenatzea, "erabilera jakin bat eremu eta puntu zehatzetan metatzea saihestuz, bizitegi erabilera babesteko, bai herritarrek etxebizitza izateko duten eskubideari begira, bai hiri ereduaren iraunkortasunari begira".

Orientabideak emateko, EAEko 33 udalerritako turismo erabileraren erregulazioari buruzko azterketa zorrotza egin da, etxebizitza turistiko ezberdinen bilakaera aztertu da, eta beste autonomia erkidego batzuekin, Europako zenbait herrialderekin eta AEBrekin alderatu dira egoera eta araudiak.

Zehazkiago, etxebizitza eta logela turistikoei dagokienez, Eudelen azterlanaren arabera, aukerarik egokiena ez da erabilera ordenantza baten bitartez soilik arautzea; aitzitik, gidaren arabera, udal plangintza berraztertuz edo unean uneko aldaketak txertatuz gauzatu behar da, plan orokorra izan nahiz arau subsidiarioak izan, proposatutako erregulazioa behar bezala justifikatuta.

Beste udalerri eta eskualde batzuekiko azterketa konparatuan bi lan ildo bereizi dira: alde batetik, erabilera turistikoari mugak ezartzea, aldi baterakoak batez ere, bizitegi izaera zaintzeko; bestetik, bizitegi erabileratik turismo erabilerarako edo egonaldi laburreko erabilerarako aldaketa kontuan hartzea eta arautzea.

EGOERA

Eudelek 2024ko abuztuan egindako azterketaren arabera, turismoak onura ekonomiko handiak eragiten ditu eta Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) Barne Produktu Gordinaren %6,6 da gaur egun. Covid-19aren pandemiaren ondoren, ostatuen okupazioa, eskaintza eta eskaria areagotu egin dira.

Dokumentuak adierazten duenez, EAEko ostatu turistikoen herena dira etxebizitza eta logela turistikoak; beraz, turismo ostatuen eskari handiena eskaintza tradizional profesionalizatuaren bitartez asetzen da oraindik.

Donostian eta Bilbon metatuta daude EAEko etxebizitza turistikoen eta logela turistikoen ia erdiak. Eskaintza askoz ere txikiagoarekin, ondoren datoz Zarautz, Getxo, Bermeo eta Hondarribia kostaldeko udalerriak, 100 plazatik 17 eskainiz. Araban, aldiz, eskaintza urria da, Gasteiz hiriburua barne; ostatu mota horien %1 pasatxo soilik daude han kokatuta.

Azterlana kontuan hartuta, eta turismo ostatuen joera horiek hazten jarraituko dutela aurreikusita dagoela jakinda, Esther Apraizek adierazi du aukera dagoela udalek aurrea hartu eta erabilera horren hirigintza erregulazioa egin dezaten, "Plan Orokorra berraztertuta edo aldatuta, horren bitartez turismo saturazioa saihestuz eta eskari handiko eremuetan bizitegi erabilera zainduz".

Hala, azterlanaren ondorio nagusien artean, komenigarri ikusten da etxebizitza turistikoen errealitatea aztertzea, udal etxebizitzen merkatuan dagoen tentsio maila baloratzeko, eta, beraz, etxebizitzaren funtzio soziala eta etxebizitza-eskubidea zaintzeko.

Erregulazioa baino lehenago, Eudelek udal errealitatearen diagnostikoa egitea gomendatu du, aintzat hartuta etxebizitza turistikoen egoera eta horrek eragin dezakeena, baita genero ikuspegitik ere, etxebizitza parkean, bizilagunekiko bizikidetzan, zerbitzu publikoetan eta beste sektore ekonomiko batzuetan.