Euskal kultura garaikidea eremu frankofonoan indartzeko lau urteko ekimena abiatu du Etxepare Institutuak

DONOSTIA, 19 (EUROPA PRESS)

Etxepare Euskal Institutuak 'Ça colle au basque' ekimena jarri du martxan datozen lau urteetarako, euskal kultura garaikidearen proiekzioa 321 milioi laguneko komunitate frankofonoan indartzeko asmoz.

Hitzez hitz, 'ca colle au basque' esamoldeak 'euskalduntasunari itsasten zait' esan nahi du, eta burutik kendu ezin den zerbaiti erreferentzia egiteko erabiltzen da frantsesez.

Ekimena asteazken honetan aurkeztu da Getariako (Gipuzkoa) Zarautz jauregian, kulturgintzako eta herri erakundeetako 50 bat ordezkarirekin egindako lan saioan.

Bertan hartu dute parte Ibone Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak, Maël Solen Picard Quebecek Bartzelonan duen bulegoko zuzendariak, Yves Kordian Malandain Ballet Biarritzeko zuzendariondokoak eta Irene Larraza Etxepare Euskal Institutuko zuzendariak.

Bengoetxeak adierazi duenez, "Euskadik nazioartean jarri nahi du begirada, gure ahotsa erabakiak hartzen diren guneetan entzutea nahi du".

Halaber, esan du Etxepare Euskal Institutua Euskadi Globala estrategian "kultura eta euskararen motorra eta munduan nor garen azaltzen duen pieza" izatea nahi dutela.

Ildo horretan, "eragileen arteko maila ezberdinetako lankidetza" eskatu du, "mugaz gaindiko kooperazioa sustatu, sareak sendotu eta gure nortasuna unibertso frankofonoan zabaltzea" helburu duen epe luzeko proiektua bultzatzeko.

Bestalde, Larrazak adierazi du datozen lau urteetan Etxepare Institutuak frankofoniaren "eremu anitz eta zabal horretan" eragin nahi duela, "guri buruzko ezagutza handitzeko asmoz eta lankidetza berriak sustatzeko ilusioz".

Horretarako, Etxepare Institutua lurralde frankofono desberdinetako erakundeekin loturak sortzeko, garatzeko eta sendotzeko lanean ari da, komunitate horren nazioarteko proiekzioa aprobetxatuz.

Halaber, ekimenak euskararen ezagutza eta ospea sustatzearen alde egingo du, esparru akademikoan euskararen hedapena bultzatuz, sortzaile eta unibertsitateen artean sinergia berriak sortuz, eta egoera diglosikoan dauden hizkuntzen eta hauek hizkuntza hegemonikoekin dituzten harremanen testuinguruan euskararen errealitateari balioa emanez.

321 MILIOI LAUN

Hizkuntza, kultura eta identitateen "mosaiko zabal eta anitza" osatzen du gune frankofonoak, frantsesa hizkuntza komun bezala duten 321 milioi laguneko komunitate plurala, bost kontinenteetan banatuta dagoena. Gainera, frantsesa munduko bosgarren hizkuntzarik mintzatuena da.

Bada, 2025etik aurrera, Etxepare Euskal Institutuak errealitate hori aztertu nahi du, "euskararen gaineko ezagutza eta euskal kultura sustatzeko eta gure kultura eragileentzat lankidetza aukera berriak bultzatzeko".

Etxepare Institutuak 'Kultur Konexioak' izeneko ekimenak garatu ditu 2018tik. Epe luzeko ekimen horien bidez, harremanak estutzea, sortzaileen eta kultura eragileen arteko lankidetza indartzea, eremu kultural eta akademikoan harremana bultzatzea, eta Euskadiren profila indartzen eta kultura eta sormen sektorearentzat posizio on bat ezartzen laguntzea xede duten jarduerak sustatu dira Euskadiren kanpo harremanetan lehentasunezkotzat jotzen diren eskualde eta herrialdeetan.

'Kultur Konexioak' ekimenaren esparruan garatutako aldebiko proiektuak ez bezala, lurralde zehatz batetik haratago, 'Ça colle au basque' egitasmoak bost kontinenteetan barrena zabaltzen den unibertso bati begiratu nahi dio, maila ezberdinetako aliantzak eta alde anitzeko proiektuak gauzatzea ahalbidetuko dituena.

LAU LAN ILDO

Horrela 'Ça colle au basque' ekimena lau lan ildotan garatuko da. Lehenik eta behin, Etxepare Euskal Institutuak frankofoniaren eremuan jada bultzatzen dituen dinamika eta proiektuetan euskararen eta euskal sorkuntzaren presentzia sendotuko da, besteak beste, Quebec en toutes lettres (Quebec), Fest 'Arts (Libourne, Frantzia) edo Foire du Livre de Bruxelles (Brusela) jaialdietan.

Bigarrenik, finantzaketa ildo berriak bultzatuko dira, euskal sortzaile eta eragileek lurralde frankofonoetako erreferentziazko azoka, jaialdi eta ekitaldi kultural eta artistikoetan parte hartzea errazteko, baita haien argitalpen sisteman presentzia izan dezaten bultzatzeko ere.

Ekimen nabarmenen artean daude frankofoniaren eremuan gauzatuko diren euskal literaturako argitalpen proiektuetarako finantzaketa lerroa edota arte eszenikoen azoketan parte hartzeko laguntza espezifikoak ere, hala nola Cinars Biennale (Montreal) eta Rideau: L 'Association professionnelle des diffuseurs de spectacle (Quebec).

Gainera, 'Itzultzaile Berriak - Nouveaux Traducteurs' proiektuaren edizio berri bat antolatuko da 2026rako, atzerrian euskal literaturako itzultzaile sare bat sortzea helburu duena, eta frantseserako itzulpenean jarriko du arreta.

Hirugarrenik, Ipar Euskal Herriko eragile kultural eta instituzionalekin lankidetza indartuko da. Euskal kulturaren eta kultura frankofonoaren arteko "zubi naturala" dira, eta unibertso horretara sarbide bihurtzeko "potentzial handia" dute, errealitate linguistikoa eta egitura instituzionala partekatzen baitituzte.

Zentzu horretan, Etxepare Euskal Institutua proiektu bat garatzen ari da Malandain Ballet Biarritzekin Maitaldia jaialdiaren baitan, euskal ekoizpen eszenikoak frankofoniaren unibertso osoko programatzaileei hurbiltzeko.

Azkenik, 'Ça colle au basque' ekimenaren bidez, Etxepare Institutuak lantzen duen esparru akademikoa indartu ahal izango da, erreferentziazko unibertsitateetan euskara eta euskal ikasketak zabaltzeko aukera berriak sortuz.

Horrela, Etxepare Institutua Sorbonne eta Sorbonne Nouvelle unibertsitateekin ari da lanean, azaroan frankofoniako testuinguru soziolinguistiko diglosikoetako itzulpenari buruzko biltzar bat antolatzeko Parisen.