Gerra zibileko soldadu baten gorpuzkia berreskuratu dute Saibi mendian, Abadiñon

BILBO 5 (EUROPA PRESS)

Aranzadi Zientzia Elkarteak eta Euskal Prospekzio Taldeak Espainiako gerra zibileko soldadu baten hezur-hondarrak berreskuratu zituzten joan den larunbatean, azaroaren 2an, Saibi mendiaren tontorretik gertu, Abadiñon (Bizkaia), gerra zibilean desagertutako pertsonak bilatzeko Gogora Institutuaren programaren baitan.

Hain zuzen, Gogora Institututik jakinarazi dutenez, gizaki baten hezurdura osoa, janzkeraren hondarrak, hala nola Eusko Gudarostearen jaka eta gerrikoaren zatiak, Astra markako pistola bat, munizioa eta objektu pertsonal batzuk aurkitu dituzte, hala nola metxero bat, bi txanpon eta bi anpoila medikamentu.

Saibi (954 metro) mendiaren tontorreko hegaletako batean egin dute aurkikuntza, sigi-sagan zulatutako lubaki baten lerrotik gertu, behealde batean, babesleku moduko bat izan daitekeenean, hain zuzen ere.

Urkiolako Parke Naturaleko eremu horretan 2024an egindako hirugarren desobiratzea da; aurrekoak otsailaren 4an eta maiatzaren 11n egin ziren, baina berreskuratutako gorpuzkiak hezur-zatiak baino ez ziren, eta ez hezurdura osoa, oraingoan bezala. Hezurren kontserbazio egoerak baldintzatuko du haietatik DNA berreskuratzea, DNA Bankuan gordetzen diren senideen lagin genetikoekin kontrastatzea eta, azkenik, identifikatu ahal izatea.

Euskal Prospekzio Taldea 2023ko irailetik egiten ari den prospekzio lanaren emaitza dira hiru aurkikuntzak. Parke natural gisa babestutako eremua izanik, Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuak baimena eskatu zion Bizkaiko Foru Aldundiari prospekzio lanak egin ahal izateko, eta baimena 2024 osora zabaldu da, oso emaitza onekin.

Saibi inguruan gudu gogorrak izan ziren gerra zibilean, 1937ko apirilaren 6tik 15era, hildako askorekin, dokumentazioaren eta testigantzen arabera. Ildo horretan, gailurrak 'Odolaren mendia' ezizena du, tokia gorpuz josita nola geratu zen kontuan hartuta, gailurraren kontrola lortzeko borroka ezberdinen ondoren, leku estrategikoa baitzen ikuspegi militarretik.

Hain zuzen, hortik dator inguru horretan metodologia zientifikoa jarraituz prospekzio sistematiko eta zehatza egiteko interesa, eta horri esker, oraindik identifikatu gabe dauden hiru pertsonaren gorpuzkiak berreskuratu ahal izan dira. Hezur-hondarrak aztertu ondoren, DNA laginak hartuko dira azterketa genetikoa egiteko.