28M/M.- O BNG logra 18 absolutas coa paulatina desaparición das mareas mentres Podemos fracasa coa súa marca

A pata nacionalista que formou candidaturas municipalistas repite éxitos como Sada ou Val do Dubra e EU-IU logra máis de media ducia en solitario

SANTIAGO DE COMPOSTELA, 29 May. (EUROPA PRESS) -

As eleccións municipais deste 28 de maio permitiron ao BNG avanzar na súa recuperación electoral após volver entrar en 2019 nas corporacións locais de todas as cidades. Se en 2015 as mareas municipalistas absorberon boa parte dun BNG aínda ferido polas escisións da asemblea de Amio en 2012, este 2023 confirmouse como o da recuperación do seu electorado e a consolidación dunha formación en "ascenso", como os seus propios dirixentes reivindican, unha década despois do golpe interno que viviu.

Así, o BNG alzouse nestas municipais, paralelo ao importante retroceso dos socialistas e a paulatina desaparición das mareas, con 134 concelleiros máis até sumar un total 590, 134 máis que nos comicios de 2019, e 18 maiorías absolutas, segundo os datos solicitados.

Fronte a este panorama, Podemos fracasa coa súa marca propia na Comunidade galega, na que as únicas excepcións ao éxito do BNG fronte ás mareas son algúns 'fortes' que xa foran nacionalistas e que se manteñen en camiño de non retorno á organización frontista, como o caso de Sada ou Val do Dubra.

As outras excepcións hai que buscalas nas ciudadades. Unha é a de Ferrol, con fonda tradición de Esquerda Unida-Esquerda Unida e o mundo sindical ligado á industria naval e que teñen a súa expresión nas siglas de Ferrol en Común de Jorge Suárez (de procedencia de EU-EU). Xunto con Compostela Aberta en Santiago --aglutinadora de toda a esquerda e con forte compoñente nacionalista-- son as únicas dúas 'mareas' que salvan os mobles nas urbes após o fracaso de 2015.

A estas dúas situacións súmanselles casos como o xa mencionado de Sada (A Coruña), cuxo alcalde, Benito Portela, procede de Anova e da tradición nacionalista. Dáse a circunstancia de que Portela foi desaloxado por unha moción de censura que o desbancou a final de mandato, pero as urnas déronlle máis apoios nun municipio no que, precisamente, o Bloque baixa un concelleiro e o PSOE outro.

Fronte a estes fortes do que queda de tradición nacionalita de Anova, a formación cofundada por Xosé Manuel Beiras e que lidera actualmente de novo Martiño Noriega, o BNG recuperou 'bastións' como o de Vilar de Santos, que xa estivera en mans de Xan Jardón.

Coa saída do Bloque do entón alcalde, o BNG perdeu unha das súas maiorías absolutas máis incontestables, que agora volve a mans da formación nacionalista após a integración baixo as siglas do BNG de quen saíran da que se quere converter de novo en 'casa común do nacionalismo' como foi lema.

MAIORÍAS ABSOLUTAS DO BNG

Así as cousas, cos datos do domingo solicitados actualmente, o BNG estaría en disposición de asumir de forma directa 18 alcaldías, após lograr senllas maiorías absolutas. Trátase dos municipios de Carballo, Mazaricos, Moeche, San Sadurniño, Santiso, Toques, Zas, A Pobra do Brollón, Catoira, Moaña, Mondariz-Balneario (coa curiosidade de que o asume e perde Mondariz, en detrimento de a candidatura Alternativa por Mondariz, apoiada por forzas como Anova), Tomiño, Allariz, A Mezquita, Montederramo, A Teixeira (onde lle arrebata a maioría absoluta ao PP de Baltar), Verea e Vilar de Santos.

Ademais, o BNG xógase a Alcaldía noutra vintena de concellos onde ou ben quedou como primeira forza política pero sen maioría absoluta ou é a primeira forza política do espectro da esquerda.

Todo parece indicar que, neste grupo de concellos sairán adiante a validación do bastón de mando de Pontevedra (en que o rexedor, Miguel Anxo Fernández Lores acusa o desgaste de 24 anos e pasou a segunda forza máis votada e depende do PSOE, co que xa gobernan agora) ou Santiago de Compostela, en que Goretti Sanmartín suscita as simpatías para ser investida tanto por parte do PSOE como de Compostela Aberta, aínda que falta agora abrir a negociación.

Os nacionalistas tamén estarían preto de alcanzar o bastón de mando en municipios como Fene (se logran reeditar os acordos, após conseguir a Alcaldía en moción de censura) ou Cangas do Morrazo, onde se situou como primeira forza da esquerda após os conflitos neste espectro político durante os últimos anos, influenciados (pero non só debido a iso) polas propias divisións no ámbito rupturista.

Os CAMBIOS EN BASTIÓNS

Aínda que o BNG sobe en concelleiros e votos e consolida esa situación con respecto ás galegas de 2020, a formación nacionalista acusou o desgaste nalgúns dos seus gobernos máis históricos, coincidindo tamén co cambio de cabeza de lista.

"Non se pode gañar sempre", recoñeceu este luns a portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, na rolda de prensa posterior á reunión da executiva.

Así, o BNG perde a Alcaldía de Ribadeo (Lugo), Poio (Pontevedra) e Rianxo (A Coruña). Dáse a circunstancia de que este municipio da costa arousá norte é un espazo que o BNG cede a Rianxo en Común, unha das candidaturas municipalistas apoiadas tamén por esa pata nacionalista vinculada con Anova.

Do catro edís que perde o BNG en Rianxo (que pasa de primeira a cuarta forza), tres fóronse para esta lista, que se sitúa como a máis votada con 5 edís --empatada en concelleiras con PSOE e PP, que recollen senllos representantes do BNG e Cidadáns, que desaparece--.

PODEMOS E ESQUERDA UNIDA

Con este panorama, Podemos, que nestas eleccións puxera a proba á súa marca após a desaparición de boa parte das mareas, ha fracaso no intento de acceder aos consistorios coa mensaxe de que eran "garantía" de que o PSOE aplicase políticas de esquerdas, como quixo trasladar a dirección nacional da formación morada por boca dos dirixentes que recalaron en Galicia, singularmente Juan Carlos Moedeiro e Pablo Fernández, que se suman á visita a Ourense de Ione Belarra en precampaña.

En Galicia tamén estivo durante unha xornada a vicepresidenta segunda do Goberno, Yolanda Díaz, quen apoiou a Compostela Aberta, a única foto que acabou con representación municipal, xa que o seu respaldo a Por Coruña non lle valeu a entrada a unha candidatura que se escindiu de Marea Atlántica. Precisamente, esta ruptura deixoulles fóra de María Pita a ambas.

No lado de Esquerda Unida-Esquerda Unida, esta formación logra sen Podemos máis de media ducia de representantes en varios concellos como Vilagarcía de Arousa, coa consolidación de Juan Manuel Fajardo; ou Mugardos, con dous concelleiros.

Tamén hai que sumar o tres do Grove, situándose neste caso como terceira forza política, por diante dos dous do BNG --formación á que xa gañara en votos en 2019, pero coa que empatou a concelleiras--. Ademais, EU-EU coloca a Jorge Suárez e María Rozas como edís en senllas candidaturas de confluencia.

O SIMBOLISMO DE TEO

Finalmente, após 16 anos de gobernos da esquerda, primeiro do BNG liderado polo propio Martiño Noriega e logo, coa súa marcha da formación frontista, por Anova e a candidatura da confluencia, o PPdeG volveu á Alcaldía de Teo con maioría absoluta.

Neste concello uníronse varios factores que desaloxaron o nacionalismo dunha candidatura simbólica para este espectro, xa que é municipio da comarca compostelá e supuxo un símbolo en 2011 cando se logrou a maioría absoluta. Após o un mandato no que Rafa Sisto gobernou en minoría e perdeu aos seus socios socialistas e un BNG enfrontado, o PP recupera este municipio crave con Lucía Calvo.