En toda España, deixan os seus estudos de ciclo un 40% en FP de Grao Básico, 30% no medio e case o 20% en Superior
MADRID / SANTIAGO DE COMPOSTELA, 4 Jul. (EUROPA PRESS) -
Galicia e País Vasco son as dúas autonomías con menores taxas de abandono da Formación Profesional (FP), xa que se coan entre os valores máis baixos no tres niveles --Básico, Medio e Superior--.
Esta é unha das principais conclusións do estudo 'O abandono dos estudos na Formación Profesional en España: diagnóstico e propostas de mellora' presentado este xoves polo Centro de Coñecemento e Innovación de CaixaBank Dualiza e o Laboratorio de Investigación da Universidade das Illas Baleares, que analiza un marco temporal de catro cursos (de 2016-2017 a 2019-2020).
De acordo con este informe, o 41,7% do alumnado de Formación Profesional de Grao Básico deixa os seus estudos ao catro anos de matricularse, fronte ao 30,7% no caso da FP de Grao Medio e do 18,8% na FP de Grao Superior.
O informe reflicte as diferenzas a nivel territorial, probando que aquelas comunidades autónomas que abordan mellor a atención ao estudante desde etapas temperás conseguen unha redución do abandono que se reflicte nos niveis posteriores.
É o caso de País Vasco e Galicia, xa que as dúas autonomías rexistran os mellores niveis de abandono en Grao Básico (30,1% no País Vasco e 32,4% en Galicia), pero tamén en Grao Medio (22,8% no País Vasco e 26,5% en Galicia) e Grao Superior (14,9% no País Vasco e 16,5% en Galicia). Xunto a elas, Navarra e Estremadura tamén aparecen con bos datos en Grao Medio (21% e 22,1% respectivamente) e Superior (13% e 15,7%).
Esa tendencia positiva mellora ademais co tempo como mostran os datos recoller a estudantes matriculados en dous cursos consecutivos (2016-2017 e 2017-2018). Pola contra, naquelas rexións onde o sistema educativo actúa tarde en frear ao abandono educativo temperán, dificilmente atópanse unha mellora da tendencia.
A investigación reflicte que a idade de ingreso "está directamente conectada co abandono, o que se traduce en que aqueles alumnos que se matriculan no momento que teoricamente lles corresponde por idade teñen maiores taxas de titulación". A medida que a idade vai aumentando, o fracaso vai crecendo cunha excepción, quen se matriculan en Grao Medio a partir dos 29 anos conseguen os segundos mellores datos de titulación.
Así mesmo, sinala que o grao de masculinización e feminización das distintas familias profesionais condiciona tamén os graos de abandono, tendo en conta que na distribución total de novos matriculados obsérvase unha predominancia dos homes nos tres niveles formativos.
ABANDONO EN FAMILIAS PROFESIONAIS MÁIS FEMINIZADAS E MASCULINIZADAS
Deste xeito, as familias profesionais feminizadas, cunha porcentaxe de mulleres superior ao 70% como Servizos socioculturais e á comunidade, e Imaxe persoal, rexistran un maior abandono dos homes que a media en comparación coas mulleres.
Nas familias profesionais con forte grao de masculinización, as mulleres teñen un nivel de abandono máis elevado que os homes, como en Electricidade e Electrónica, Informática e Comunicacións, e Instalación e mantemento. Ese compoñente supón un elemento adicional á hora de prolongar o problema da fenda de xénero en profesións tecnolóxicas.
En canto ao alumnado estranxeiro, os datos mostran que aquelas familias profesionais con maior taxa de titulación de alumnado estranxeiro coinciden con aquelas que tamén rexistran máis titulación no alumnado español, como Actividades Físicas e Deportivas, Imaxe e Son ou Sanidade. Con todo, o alumnado estranxeiro presenta niveis de abandono na FP máis altos en comparación aos estudantes españois.
Entre as causas que provocan o abandono educativo temperán en FP os investigadores resaltan a vulnerabilidade socioeconómica, persoal e educativa, a súa falta de apoio familiar, saúde emocional ou problemas de comportamento teñen unha influencia directa.
Outros problemas veñen determinados pola contorna académica, xa que moitos alumnos non poden cursar a formación elixida como primeira opción por falta de oferta ou porque non lles alcanza a nota esixida; os equipos docentes delegan a formación de Grao Básico para os últimos en chegar ao centro educativo, provocando que non lles atenda quen máis experiencia ten; e os procesos de orientación moitas veces veñen marcados por unha falta de medios que impide unha boa derivación de estudantes con historias de dificultade anterior.
Os investigadores puntualizan que a todos eles hai que engadir os que veñen do mercado laboral, xa que se observa un menor abandono en contextos con sectores máis industrializados, onde a porcentaxe de ocupación é elevado e hai unha maior esixencia de cualificación por parte do mercado.
En cambio, nos ciclos relacionados co sector servizos hai maior abandono debido en parte a que moitas das empresas que se moven neste sector apenas esixen titulación para desempeñar certos postos.
RECOMENDACIÓNS PARA REDUCIR A TAXA DE ABANDONO
"A redución do abandono educativo exponse como un dos grandes retos sociais co fin de contribuír a capacitar profesionalmente a novos traballadores que respondan as demandas do mercado laboral", subliña a investigación.
Para facerlle fronte, a subdirectora do Laboratorio de Investigación e Innovación en FP da UIB e unha das autoras do estudo, Elena Quintana, sinala que "a intervención educativa e social ha de ser a partir das primeiras etapas da ESO para evitar itinerarios educativo erráticos, que é un dos máximos condicionantes do abandono".
"Xunto á falta de orientación académica profesional e a atención á diversidade do alumnado han de ser tidos en conta han de ser tidos en conta para afrontar este reto", engade.
O estudo reflicte unha serie de recomendacións baseadas na análise levada a cabo polo grupo de traballo co que colaboraron para a elaboración do estudo. Unha serie delas demandan un traballo conxunto de toda a sociedade para poder reducir esas taxas, a través dunha maior coordinación de centros educativos, e de traballo para facilitar a transición de estudantes cara á FP, así como unha maior cooperación cos servizos sociais e comunitarios para abordar de maneira integrada os factores externos que poden influír no rendemento do estudante.
Neste punto, conclúe que esa coordinación multilateral tamén axudaría á hora de facilitar información real ao estudante sobre os distintos perfís ocupacionais de cada especialidade formativa, as competencias necesarias para a súa realización e os posibles itinerarios de continuación dentro do sistema.
Unha maior cantidade de recursos para unha orientación integral podería, segundo afirman os expertos, facilitar tamén unha educación personalizada que permitise incluír programas de apoio educativo e emocional na FP, ademais de cursos de transición onde quen van integrarse no sistema puidesen traballar todas as competencias que se lle demandarán.
O informe suxire tamén unha redución das rateos a un máximo de 18 alumnos por clase, ou un apoio maior a través de bolsas ou medios para que os alumnos poidan transportarse cara aos centros de estudo ou traballo. De modo paralelo, apunta que o papel da empresa será clave á hora de asumir unha maior responsabilidade nas contratacións adecuando os salarios ás competencias demandadas por cada posto, e esixindo unha titulación acorde para exercelo.
Andalucía
