Mar avisa que a anulación do acordo Marrocos-UE afectará a frota galega ao necesitar máis cota Andalucía

   Son entre seis e dez barcos de Galicia os prexudicados de forma directa, pero a Xunta advirte de consecuencias de forma "indirecta"

    SANTIAGO DE COMPOSTELA, 19 Oct. (EUROPA PRESS) -

   A Consellería do Mar avisa de que a anulación do acordo pesqueiro Marrocos e a Unión Europea por parte do Tribunal de Xustiza da UE (TXUE) "terá os seus efectos" na frota galega ao verse afectada pola necesidade que terán os pesqueiros andaluces de máis cotas para paliar as perdas dese caladoiro, especialmente no caso de especies peláxicas.

    Máis aló de entre os seis e dez barcos galegos que se poden ver afectados de forma directa por esta anulación do acordo pesqueiro, por parte da Consellería do Mar explícase a Europa Press que "tamén terá os seus efectos na frota galega" de forma "indirecta" por "o traslado do esforzo pesqueiro das frotas andaluzas cara ás cotas dispoñibles en España, o que supón que estas terminen sendo máis exiguas".

    Neste sentido, a Consellería do Mar lamenta que a sentenza "supón unha perda de posibilidades de pesca" para a frota galega, polo que "se está realizando un seguimento detallado da evolución deste asunto".

   O pasado 4 de outubro, o Tribunal de Xustiza da UE (TXUE) tombou os acordos comerciais de agricultura e pesca entre a UE e o Reino de Marrocos por considerar que ambos se celebraron sen o consentimento do pobo do Sahara Occidental.

   Ademais, o Goberno galego fai fincapé en que a organización europea de armadores de pesca Europêche criticou esta sentenza como "moi preocupante" para o sector ao reducirse as oportunidades pesqueiras.

FALLO

   O TXUE puxo fin así ao litixio sobre o acordo pesqueiro con Marrocos e o seu protocolo, ao desestimar os recursos do Consello e a Comisión, en liña coa sentenza do Tribunal Xeral da UE de 2021 e coas conclusións de avogada xeral, Tamara Cápeta.

   A aplicación deste protocolo expirou o pasado 17 de xullo de 2023, o que supuxo a suspensión da actividade, algo que afecta especialmente a España, xa que 92 das 138 licenzas que faenan na zona corresponden ao seu pavillón, en concreto, ás frotas andaluza, galega e canaria.

   Foi a Fronte Polisario, que representa ao pobo do Sahara Occidental, quen presentou unha serie de recursos de anulación para impugnar ambos os acordos, xa que se celebraron sen o consentimento do pobo do Sahara Occidental.

   A sentenza constata que ese consentimento non existe e considera á fronte Polisario como un interlocutor privilexiado no marco do proceso e que cumpre os requisitos para poder impugnar estes acordos en interese do pobo saharauí.

   No entanto, o TXUE precisa, ao contrario do que declarou o Tribunal Xeral, que o consentimento do pobo do Sahara Occidental aos acordos controvertidos non debía ser necesariamente explicito, é dicir, que pode darse por feito cando non se crean obrigacións para ese pobo e a explotación dos seus recursos naturais repórtalle algún tipo de vantaxe.

   O Tribunal de Xustiza recoñece que estes acordos non crean obrigacións xurídicas que recaian sobre o pobo do Sahara Occidental, pero tampouco lle confiren ningún dereito nin vantaxe sobre a explotación dos seus recursos, polo que o consentimento non pode presumirse, sumado a que a Fronte Polisario, en calidade de representante lexítimo do devandito pobo, oponse aos acordos, o que a xuízo do TXUE basta tamén para cuestionar a existencia do consentimento.

   En base aos mesmos principios, o Tribunal de Xustiza pronunciouse tamén sobre unha cuestión prexudicial francesa acerca da problemática da orixe dos melóns e tomates do Sahara Occidental e dita que a súa etiquetaxe debe indicar unicamente o Sáhara Occidental como país de orixe deses produtos, excluíndo calquera referencia a Marrocos, para evitar inducir a erro ao consumidor sobre a súa verdadeira orixe.

"GOLPE" AO SECTOR ESPAÑOL

   Pola súa banda, o sector pesqueiro español, representado pola Confederación Española de Pesca (Cepesca), advertiu de que este fallo é un "novo golpe para o sector pesqueiro español", tanto o andaluz como o canario e o galego. Pon o foco especialmente nos pescadores da provincia gaditana que faenan no golfo de Cádiz e que tiñan como complemento da súa actividade a posibilidade de ir a Marrocos a pescar especies como o boquerón, a sardiña ou o besugo na modalidade de palangre de fondo.

   O secretario xeral de Cepesca e presidente de Europêche, Javier Garat, lembraba que "esta frota, que xa se ve sometida a unha presión moi importante por parte da Comisión Europea --que propuxo unha redución do 54% do boquerón, e que teñen tamén unhas limitacións moi grandes para a sardiña--, verase abocada, posiblemente, a amarrar moitos barcos coas consecuencias socioeconómicas que iso vai ter en cidades e en pobos pesqueiros tan importantes como poden ser Barbate, Conil, Alxeciras ou Tarifa".

   Indicaba que o acordo de pesca entre a UE e Marrocos, que venceu o 17 de xullo de 2023, data en que os barcos europeos deixaron de faenar en dicha augas, incluía a posibilidade de obter licenzas a un total de 138 barcos europeos dos cales 92 eran españois: 47 de Andalucía, 38 canarios e sete galegos, aínda que, no último protocolo, só se utilizaron ao redor dunha vintena por parte de empresas e pescadores das frotas andaluza, galega, vasca e canaria.

   Desta forma, algúns dos buques afectados ao expirar o acordo con Marrocos o ano pasado, comezaron a faenar no golfo de Cádiz (andaluces) e en Mauritania (galegos) para paliar as consecuencias.

POSTURA DE MARROCOS E O SÁHARA

   Por unha banda, a Fronte Polisario celebrou como un "triunfo da resistencia" a resolución do TXUE, xa que considera que atende ás súas principais reivindicacións: que calquera pacto deste tipo require do "consentimento" da poboación saharauí e que se debe respectar o dereito de autodeterminación.

   O representante do Polisario en España, Abdula Arabi, recalcou a raíz do fallo, en declaracións a Europa Press, que o Sáhara Occidental debe entenderse como "un territorio distinto" a Marrocos, de tal maneira que Rabat non pode negociar no seu nome ningún acordo con terceiros. Aceptar ao Goberno marroquí como representante da poboación saharauí, segundo Arabi, implica "recoñecer a ocupación".

   En cambio, o Goberno de Marrocos afirmou que non se considera "aludido de ningún xeito" polo fallo do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE) que anula os acordos comercial e pesqueiro e esixiu á UE e aos seus Estados membros que "adopten as medidas necesarias para respectar os compromisos" asinados, tendo en conta da alianza "estratéxica" entre ambas as partes.

   O Ministerio de Exteriores marroquí afirmou que Rabat non participou no proceso xudicial, situando á UE "nunha parte" do taboleiro e, na outra, á fronte Polisario, de quen partiu precisamente o recurso. Carga contra o contido da sentenza, pois Rabat entende que incorre en "erros xurídicos evidentes" e en análises "sospeitosas".

    O Goberno marroquí, que cre que o TXUE busca "substituír" aos organismos da ONU responsables desta disputa territorial, deixou claro que en ningún momento subscribirá acordo algún "que non respecte a súa integridade territorial e a súa unidade nacional", dentro da cal sitúa ao Sahara Occidental.

   Finalmente, Marrocos lanza un aviso directo ao Consello Europeo, á Comisión Europea e aos Estados membro, para respectar os compromisos, así como dotar ao reino alauí "da seguridade xurídica á que ten dereito".